Een reis door de tijd

Een reis door de tijd:

Een lange reis en een goeie vibe:

Een wat onpraktisch geplande vlucht waarbij ik een nachtje op het vliegveld moest slapen bracht me van Borneo via Kuala Lumpur naar Cambodja. Een beetje bezorgd vertrok ik, want ik had geen paspoort foto’s bij me voor mijn visum in Cambodja en geen dollars om het visum te betalen toen ik vertrok. Toen ik aankwam in Siem Reap was ik aangenaam verrast door het moderne vliegveld en bleken al mijn zorgen ongegrond. De tuktuk chauffeur van het hostel stond, zoals al afgesproken, op me te wacht ondanks dat ik een uur later pas aankwam en een kort ritje later kwam ik in een eveneens modern hostel aan. Dit was compleet met zwembad, eigen bar en restauratie luxe bedden en een van de beste douches die ik tot dusver gehad heb. Ik had dus meteen een goede vibe bij mijn aankomst in Cambodja ondanks dat ik doodmoe was van de lange reis en het weinige slapen.

Kookcursus 2.0:

Omdat ik geen idee had wat er in Siem reap allemaal te beleven valt behalve de Angkor wat tempels en er verschillende manieren zijn om deze te bezichtigen leek het mij een goed idee om even rustig aan te starten. Via het hostel kon ik een Cambodjaanse kookcursus boeken voor de volgende dag. Helaas sliep ik zelfs die nacht niet heel goed door snurkende mensen in de kamer en de extreem hoge stand van de airconditioning in combinatie met matige dekens, dus was het maar goed dat ik niet te veel gepland had. De kookcursus was een relaxte manier om te starten en het resultaat was een heerlijke mango salade, een Cambodjaanse amok (ik weet het verschil eigenlijk niet zo goed met een thaise curry) en gebakken banaan in een passievruchten saus. Dikke prima dus. De recepten zijn doorgemaild dus iedereen die geïnteresseerd is stuur me ff een berichtje teundenhollander@gmail.com. 

1000 jaar terug naar Ankor wat:

Inmiddels had ik ook besloten om Angkor wat te starten met een zonsopgang tour. Dat betekent helaas wel om 04.00 opgehaald worden om daar de zonsopgang te kunnen bekijken met een klein bataljon aan andere toeristen. Vooraf was ik al meerdere keren gewaarschuwd over de drukte, de hitte en dat de tempels mooi zijn en een groot gebied beslaan, maar niet bijzonder spectaculair zijn. Het bleek allemaal wel mee te vallen. De toeristen had ik erger verwacht al liep dat in de loop van de ochtend toch behoorlijk op en ook de hitte viel wel mee. Wat voor mij de tempels zo bijzonder maakt is dat ik er eigenlijk al 25 jaar er naar toe wil. Mijn broer kocht in 1995 het super nintendo spelletje Illusion of time. In dit zelda-achtig spel ga je onder andere naar Angkor wat en er was toen al iets wat me pakte. Al sinds die tijd heb ik een stille wens gehad om de tempels te bezoeken. Ik heb dus wel even een momentje gehad van wow, ik ben hier echt! Met de zonsopgang tour brengen ze je naar 4 verschillende tempels op de korte route van het hele Angkor wat complex. Alles bij elkaar is het namelijk een hele stad. Je kunt je echt weer even in een andere tijd wanen als je hier rond loopt en bedenkt dat sommige van deze tempels al bijna 1000 jaar oud zijn.

Gaaf genoeg voor mij om de volgende dag nog een dagje terug te gaan om wat extra tempels te bezoeken op de zogeheten lange route. In de ochtend werd ik met een privé tuktuk naar een tempel ruim 30 kilometer van de hoofdtempel af gebracht. Hoewel klein was het toffe aan deze tempel dat hij relatief goed bewaard is gebleven vooral de kunst die in de stenen gegraveerd is goed geconserveerd is gebleven. In de middag ben ik samen met een aantal andere hostelgasten nog een vijftal andere tempels op deze route bezocht. Omdat de meeste toeristen alleen de moeite nemen om de tempels op de korte route te bezoeken zijn deze tempels een stuk minder druk en is het wat makkelijker om er mooie foto’s van te maken. Na 10 tempels in 2 dagen tijd had ik ook wel weer even genoeg Ankor wat gezien. De volgende dag ben ik nog een museum over het Khmer rijk gaan bezoeken. Hiermee krijg je nog de context mee over hoe, door wie en wanneer Ankor wat gebouwd is. De Khmer beschaving is al terug te voeren naar de eerste eeuw voor christus en het Khmer rijk heeft bestaan tot in de 14^e eeuw. Een beschaving die zich dus uitstrekt over een periode van 1500 jaar. Een enorme geschiedkundige prestatie dus.

Kedeng kedeng met de bamboo ‘trein’:

Vanuit het toeristische Siem reap ben ik naar het wereld beroemde (ahum) Battambang gegaan voor een volgende stap terug in de tijd. Battambang betekent zwarte stok en dankt haar naam aan een legende van een wees die door de Koning van straat gehaald werd en de taak kreeg om op een van zijn huizen te passen en de koeien te drijven. Om de koeien de juiste kant op te bewegen gebruikte de jongen een zwarte stok. Toen de jongen later een keer rijst voor de koning moest koken gebruikte hij de stok om te roeren en werd de rijst zwart, waardoor de koning boos werd. Hij dwong de jongen alle rijst op te eten. De volgende ochtend werd hij wakker en was hij zelf zwart geworden van top tot teen. Prompt werd hij tot een heilige verklaard (is weer eens wat anders in de geschiedenis hé een zwarte jongen die tot heilige verklaard werd). Voorts hoefde hij slechts nog maar zijn stok een richting in te gooien en de koeien liepen er vanzelf achteraan. Later wist hij zelfs met het gooien van deze stok een heel invasie leger te verslaan. De stok veranderde uiteindelijk in een rivier en aan deze rivier is de stad Battambang gelegen. Wij kregen dit te horen tijdens een tour die ik geboekt had. De tour nam je mee naar een rails waar je met een bamboe wagonnetje (of nou ja een plank op wielen eigenlijk) een stukje kon rijden. Dit gaf dus ook een gevoel van terug in de tijd. Omdat er slechts een enkele rails is moet het wagonnetje snel ontmanteld worden wanneer je een tegenligger aan ziet komen. De wagon met de minste personen erop moet wijken voor de ander. Je rijdt dan eigenlijk nergens heen en stopt halverwege om weer om te draaien. Natuurlijk hebben ze daar wel een kraampje neergezet waar ze wat t-shirts proberen te verkopen om het ‘station’ nog wat ‘aan te kleden’. De andere belangrijkste activiteit deze tour was een bezoek aan de killing cave.

De genocide van Cambodja:

We gaan even terug de recente geschiedenis in tussen 1968 en 1979 toen Cambodja (toen nog Kampuchea) onder het communistische bewind van Pol Pot viel. Gedurende de laatste 3 jaar van deze tijd zijn er tussen de 1.5 miljoen en 3 miljoen Cambodjanen omgekomen door ondervoeding en genocide. Deze verschrikkelijke periode heeft natuurlijk diepe sporen nagelaten bij de bevolking. Omdat ongeveer ¼! Cambodjanen is omgekomen tijdens deze periode is dit voor echt iedere Cambodjaan zeer dichtbij gekomen, hetzij door persoonlijke ervaringen, hetzij door directe familieleden (vader/moeder/broer etc.) die zijn gemarteld en of zijn omgekomen. Tijdens mijn tour door Ankor wat vertelde onze gids al dat hij zijn vader en oom aan dit regime is verloren en ook de gids van vandaag vertelde hoe zijn broer als 9 jarige jongen werd opgeëist door de Khmer Rouge om daar getraind te worden als soldaat. Indrukwekkend dus om directe ervaringen van de mensen hier te horen en super krachtig dat ze dit vertellen. De grot die we bezocht hebben was een plek waar tegenstanders van het regime vermoord werden en vervolgens van bovenaf de grot in gegooid werden. Een kleine stapel van menselijke botten wordt er nog steeds bewaard. Een beetje een macabere ervaring dus.

Deze killing cave was slechts een voorproefje van wat ik in de hoofdstad Pnom Penh nog te zien zou krijgen. Daar ligt namelijk de bekendste van de 300 killing fields van Cambodja. In deze Auschwitz-achtige kampen worden vandaag de dag nog steeds stoffelijke overschotten van slachtoffers opgegraven. Wat het kamp bij Pnom Penh zou berucht maakt is vooral een boom die gebruikt werd om kinderen tegen dood te slaan. Echt te gruwelijk voor woorden gewoon! Daarnaast heb ik ook een bezoekje gebracht aan het genocide museum hier. Deze oude school is in de tijd van het communistische regime gebruikt als een gevangenis en martel centrum. Dit was voor mij nog indrukwekkender dan de killing fields zelf. Wat me nog het meeste raakte waren niet eens de oude vervallen gebouwen met prikkeldraad, de angstaanjagende verhalen of de weerzinwekkende foto’s van de martelpraktijken, maar de portretten van de gevangen die gemaakt werden ter registratie van ieder persoon. Het is bijna alsof de ziel van deze mensen je nog aankijkt, soms angstig, kwaad, of uitdagend. Net zoals de verschrikkingen van de tweede wereldoorlog zijn dit ook gebeurtenissen die we nooit mogen vergeten. Voor mensen die geïnteresseerd zijn er is op netflix een documentaire over deze tijd te vinden genaamd: first they killed my father.

Een dosis positviteit ter afsluiting:

Ik wil jullie natuurlijk niet gedeprimeerd achterlaten na het lezen van deze blog, dus ik wil graag nog wat positiefs met jullie delen. Het gaat namelijk bijzonder goed met de wereld. Sterker nog het is nog nooit zo goed gegaan als nu! Tijdens eerdere blogs berichtte ik al over het feit dat extreme armoede in de laatste 200 jaar is afgenomen van 90% van de wereldbevolking naar +/- 10%, maar ook het aantal oorlogsslachtoffers daalt gestaag sinds de tweede wereldoorlog, de wereldwijde bevolkingsgroei neemt langzaam af, steeds meer vrouwen krijgen de kans om te stemmen en meisjes gaan langer naar school, kinderen worden vaker gevaccineerd en in de arme landen hebben mensen steeds meer toegang tot schoon drinkwater en elektriciteit. En als de rijke landen in de wereld slechts 0.7 van hun bruto nationaal product zouden afstaan voor ontwikkelingshulp is het mogelijk om extreme armoede binnen 20 jaar compleet uit te roeien. Hoe weet ik dit allemaal vraag je? Nou ik baseer me op 2 boeken die ik de afgelopen tijd gelezen heb: The end of poverty van Jeffrey Sachs en Factfulness van de zweedse Rossling familie. Dus heb je na het lezen van deze blog nog behoefte aan een dosis positiviteit dan zijn deze boeken zeer aan te raden. De grootste illusie van deze tijd is misschien het negatieve wereldbeeld wat we hebben. Wil je testen hoe het met jouw wereld beeld staat doe de test hier.

A trip through time:

A long trip and a good vibe:

An impractical flight that forced me to spend a night at the airport took me from Borneo, via Kuala Lumpur to Siem reap Cambodia. I left a little bit worried because I didn’t have the passport photos and dollars required for getting your visa in Cambodia. When I arrived in Siem reap I was pleasantly surprised by the modern airport and all my worries turned out to be unjustified. The tuktuk driver from the hostel was waiting for me despite me being an hour late and after a short drive I arrived at an also modern hostel. This included a swimming pool, a bar and restaurant, luxurious beds and one of the best showers I had so far. Immediately I had a good vibe when I arrived in Cambodia despite being deadly tired form the little sleep I had at the airport.

Cooking class 2.0:

Because I had no idea what Siem reap had to offer besides the Angkor wat tempels and even these can be visited in a multitude of ways. So it seemed like a good idea to start slowly and get my bearings. From the hotel I could book a Cambodian cooking class for the next day. Unfortunately I didn’t sleep well even that night because of snoring people in my room and a combination of a very cold room because of the aircon and insufficient blankets. So me not planning too much was a good thing. The cooking class was a very relaxed way to taste some Cambodian culture with a green mango salad as an appetizer, a Cambodian amok (like a curry) as a maincourse and fried banana in passion fruit sauce as desert as result. So very nice and if anyone wants the recipes I received them by mail so end me a message at teundenhollander@gmail.com

1000 years back to Angkor wat:

By now I had decided that I would start my Angkor wat experience with a sunrise tour. There is no escaping thought that pick-up is at 4 A.M. to seen the sunrise over the temple together with a small battalion of other tourists. Beforehand I was warned multpiple times about the business, the heat, and the temples not being too spectacular despite them covering a massive area. None of it was as bad as I was told. There were less tourists then expected although this increased during the morning, the heat was bearable and the temples were very special to me. This is not in a small part because I’ve been wanting to go here for over 25 years! Back in 1995 a game came out for the super Nintendo called Illusion of time. My brother bought this Zelda-like game which takes you to Angkor wat among other places. Even back then there was something special about this place for me, so ever since then I harboured a silent wish to visit this place. So during my time here I had a ‘wow I’m really here’ moment. With the sunrise tour they take you to 3 other temples besides the main temple of Angkor wat. These are all situated on the small circuit as it’s called. All in all the temples here comprise a complete city. You can really imagine being in a different time when you think of the fact that some temples are 1000 years old.

Enough reason for me to go back the next day to visit some more temples on the so called long circuit. During the morning a private tuktuk brought me to a temple over 30km from the city. Although small this temple has been especially well preserved, which can be sign by the integrant carvings in the temple. In the afternoon I took another tour with five other people from the hostel on the same route. Because most tourists only make the effort to see the smaller circuit these temples weren’t as busy as the ones I saw yesterday, this also makes it a lot easier to take better photos. After seeing 10 temples in 2 days time I had seen enough of Angkor. I did visit a museum about the Khmer empire the next day. This gave me some background information about when, why and by who Angkor wat was built. The Khemer society stretched out from the first century before Christ to the 14^th century over a staggering 1500 years with the Khmer empire being a great influence in history for over 700 years. A giant historical achievement.

Chu-chu with the Bamboo ‘train´

From the touristy Siem reap I went to the world famous (ahum) Battambang for another step back in time. Battambang means black stick and thanks her name to the legend of an orphan that was being housed by the king and amongst others asked to herd the cattle. To do this he picked up a black stick. Later when the boy was asked to make some rice for the king he stirred the rice with his stick causing the rice to turn black. The King got angry and forced him to eat it all. The next morning when the boy turned completely black himself. Acutely he was pronounced holy (quite the plot twist seeing the usual historical treatment of black people). And from this moment forth he only needed to throw the stick and the cows ran in that direction. Later he even defeated an entire invasion army with his stick which eventually turned into a river. Besides this river the town of Battambang is now situated. We were told this story during our tour, which also brought us to the local bamboo train. This gave you another sense of stepping back in time. The train cart was not much more than a plank on wheels and had to be quickly dismantled when something came from the opposite direction. As a rule of thumb the cart with the least passengers has to disassemble. This train ride went literally nowhere though and somewhere halfway the track you stopped and turned around. Ofcourse  some clothing stands have been put down so people can try to sell you some t-shirts. During the second part of our tour we went to the killing caves.

Cambodia’s genocide:

Once again we got back in history a little bit. This time to the period between 1968 and 1979 when Cambodia (then called Kampuchea) was under the communist reign of Pol Pot. During the last 3 years of this period about 1.5 to 3 million Cambodians died through malnutrition or genocide. This terrible period in history has obviously left deep scars with Cambodia’s population. Because about ¼ Cambodians died everyone has had direct experiences with loosing somebody, or were being imprisoned and tortured themselves by the regime. During my Angkor tour our guide already told us that he had lost both his father and an uncle during this period. Our guide today told how his 9 year old brother was claimed by the regime to be trained by the Khmer Rouge to be trained as a soldier. Impressive to hear these accounts of the terrible crimes. The cave we visited during this tour was one where opponents of the regime were being killed and then thrown into the cave. A small pile of human bones testifies for this. A macabre experience.

Yet this killing cave would only be a taste of what was yet to come. In the capital of Phnom Penh lies the most well known of the 300 killing fields spread out over Cambodia. In these Auschwitz-like camps human remains are still being unearthed today. What makes the killing fields near Phnom penh so infamous is the tree that was used to smash babies and children to their death. U truly unspeakable horror. I also visited the nearby genocide museum S21, which is an old school converted into a prison and place of torture. This left a bigger impression on me than the killing fields itself. The thing that hit home to most for me were not the old derelict building covered in barbed wire or the repulsive photos and paintings of the tortured practices, but the portraits that were made of the prisoners to keep their administration. It’s like the soul of these people still stare at you through the photo, some frightened, angry of defiant. Just like the terrible events of the second world war we can never forget what happened here in Cambodia. For people interested on Netflix there is a documentary about these times called: First they killed my father.

An injection of positivity:

Ofcourse I don’t want to leave my readers depressed after reading my blog so I want to share some positive things with you. Things are going well with the world. As a matter of fact things have never gone so well as right now! During an earlier blog I wrote about the percentage of people living in extreme poverty in the world has gone doen from 90% to +/- 10%, but the number of battle deaths have fallen steadily since the second world war, the growth of the population is decreasing, more girls have the possibility to vote and girls go to school longer and longer. Children are being vaccinated and in the poor countries an ever growing amount of people has access to clean drinking water and electricity. Also if the rich countries would devote only a meagre 0.7% of their GNP for foreign aid than we could eradicate extreme poverty from this planet within 20 years. How do I know all this you ask? Well I base my statements on 2 books that I read: The end of poverty by Jeffrey Sachs and Factfulnes by the Swedish Rossling family. So if you need an injection of positivity after reading this blog then I can sincerely recommend these books. The biggest illusion of our time is maybe how negative our world view is here.